Archipel Jugoslawien -

Archipel Jugoslawien: Mit: Sergej Lebedew, Arian Leka, Andrej Nikolaidis; Moderation: Doris Akrap

This year marks three decades since the collapse of the Soviet Union, the end of the dictatorial Enver Hoxha regime in Albania and the bloody disintegration of Yugoslavia. The events on the periphery of Europe were also strongly influenced by the events in the centre. How literature sees the great historical events, their causes, and consequences. 

 Das Jahr 1991 war für mehrere Länder in Europa von großer Bedeutung. Jugoslawien ist in Gewalt auseinandergefallen. In Albanien wurde das kommunistische Regime von Enver Hoxha gestürzt. Die große Sowjetunion zerfiel, und aus diesem Vielvölkerstaat entstanden insgesamt 15 Nachfolgestaaten. Welche Auswirkung haben der Stalinismus und das verordnete Verdrängen des Gulag-Systems auf die heutige Gesellschaft in Russland? Was ist von der Euphorie nach der Ablösung des Kommunismus in Albanien geblieben? Wie funktionieren die postjugoslawischen Gesellschaften zwischen Jugo-Nostalgie und Hypernationalismus?

https://www.youtube.com/watch?v=sdqOggcT384&t=884s

Botimet POETEKA - Rose Ausländer në 120 vjetor

Në 120 vjetorin e lindjes së poetes Rose Ausländer, Botimet POETEKA sjellin poezitë e saj të zgjedhura:  "HESHTJE KUMBUESE" - përktheu nga origjinali: Anna Kove

BILBILI IM

Nëna ime dikur ishte drenushë

sytë ngjyrëmjalti

dhe hiri

i mbetën nga koh' e gazelës

Këtu ajo ishte

gjysmë engjëll gjysmë njeri -

qendërzuar nënë

kur e pyeta ç'do kish dashur të bëhej

bilbil më tha

Tash është bilbil

natë për natë i dëgjoj zërin

në kopshtin e ëndrrës sime të pagjumë

këndon për Sionin e të parëve

këndon për Austrinë e lashtë

këndon për malet dhe ahishtat

e Bukovinës

ninulla

më këndon natë për natë

bilbili im

në kopshtin e ëndrrës sime të pagjumë

Rose Ausländer është një nga poetet më të rëndësishme të gjuhës gjermane të shekullit të 20-të. Vepra e saj përfshin më shumë se tre mijë poezi, përmes të cilave autorja arriti të krijojë një rreth të gjerë lexuesish dhe njohje të gjerë në të gjithë botën, duke u vlerësuar me çmime të shumta letrare. Poezitë e Rose Ausländer-it vërtiten rreth temave të përndjekjes, arratisjes, judaizmit, mërgimit, tëhuajësisë, gjuhës - si mjet shprehjeje, dashurisë, vetmisë, pleqërisë dhe vdekjes. Një motiv tjetër që përshkon veprën e saj poetike është ai i humbjes së atdheut dhe kërkimi i një atdheu të ri. Atdheu i saj është zhdukur: peizazhi i butë kodrinor i Bukovinës, toka e fëmijërisë, ka humbur. Vendlindja e saj ra viktimë e përndjekjes naziste të hebrenjve. Meqenëse bota nuk i ofroi më asaj asnjë atdhe, ajo u detyrua të kërkojë një atdhe jashtë botës. Për të, si poete, ekzistonte kjo mundësi. Ishte "Mëmëdheu - fjalë", që e krijoi vetë. Fjala u bë mëmëdheu i saj shpirtëror dhe i pashkatërrueshëm: "Atdheu im ka vdekur / ata e varrosën atë / në zjarr / Unë jetoj / në mëmëdheun tim / në fjalë". Rose Ausländer kishte ndikim të padiskutueshëm në poezinë moderne gjermane dhe krijoi një vepër poetike magjepsëse, ku pasqyrohen përvojat e jetës së saj plot ngjarje, njohja e të cilave është e domosdoshme edhe për t'i shijuar e kuptuar më mirë poezitë e këtij vëllimi në përkthimin e tyre në gjuhën shqipe.

Përkthimi i këtij libri në gjuhën shqipe u mbështet nga TRADUKI