02 October 2021

VEPRA E PLOTË E ETËHEM HAXHIADEMIT - Botime POETEKA

Plotësohet në botim VEPRA e "krijonjësit të tragjedisë klasike shqiptare", tragjedianit të shquar Etëhem Haxhiademi. Gjerdani i këtyre botimeve u mundësua falë përkushtimit dhe bashkëpunimit mes Hortensia Haxhiademit, Dr. Silvana Leka dhe Dr. Arian Leka të cilët,  nën logon "Botimet POETEKA", rikthyen në jetën letrare shqiptare "dramaturgun humanist" dhe njeriun me "një zotësì mendore për të vënë rè dhe një vlerë morale e rallë", siç e portretizon Vangjel Koça. 

Përmes 9 veprave dhe konferencës mbarëkombëtare me titull "Dramaturgu-Poet Etëhem Haxhiademi në fokusin e trajtimeve letrare dhe gjuhësore", organizuar më 25 qershor 2021 nga Departamenti i Studimeve Letrare pranë Institutit të Gjuhësisë dhe Letërsisë (ASA) në bashkëpunim me Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, krijimtaria e Etëhem Haxhiademit, bëhet pjesë e studimeve dhe e mendimit kritik të specializuar, veprimtari kjo e ndaluar dhe e anashkaluar nga vitet 1946/7-1990.   

Gjerdani i botimeve ETËHEM HAXHIADEMI – Klasikët e letërsisë shqiptare – VEPRA", përmban 7 veprat tragjike "Ulisi", shkruar në Berlin më 1924 dhe botuar në Tiranë 1931; "Akili", shkruar në Vjenë më 1926 dhe botuar në Tiranë 1931; "Aleksandri", shkruar në Lushnjë më 1928 dhe botuar në Tiranë 1931; "Pirrua", shkruar në Gjirokastër më 1934 dhe botuar në Tiranë 1934; "Skënderbeu", përfunduar në Gjirokastër më 1935 dhe botuar në Tiranë 1935; "Diomedi", shkruar në Gjirokastër më 1936 dhe botuar në Tiranë 1936; "Abeli", përfunduar në Elbansan më 1938 dhe botuar në Tiranë më 1939; vëllimin poetik "Lyra", përfunduar në Elbasan më 1937 dhe botuar në Tiranë 1939 dhe përkthimin "Bukolikeve" të Virgjilit, përfunduar në Elbasan në vitin 1922, si përkthim prej latinishtes në shqip nga Haxhiademi, dhe botuar nga shtypshkronja Kristo P. Luarasi, Tiranë 1932.

Përveç teksteve letrare që trashëgojmë prej Etëhem Haxhiademit, botimi përban edhe majft vlerësime, shënime e komente letrare pak të njohura e fare të panjohura, sjellë enkas për këtë botim, falë kërkimeeve në arkiv dhe dorëshkrimet e autorit, ofruar bujarisht nga familja. 

Kjo antologji e mendimit kritik shqiptar, shkruar mes viteve '30-'40 të shekullit të 20-të, që i kushtohet krijimtarisë së Ehëhem Haxhiademit – njërit nga "puntorët më të shquar të letërsisë shqiptare, të cilës i hapi një rrugë të re dhe i fali një tingull krejt të panjohur gjer në kohën kur duallën në shesh veprat e ria dramatike", siç thekson Branko Merxhani – mban nënshkrimet e emrave të shquar të kohës, mes të cilëve Branko Merxhani, Vangjel Koça, Aleksandër Xhuvani, Jup Kastrati, Ernest Koliqi, Sterjo Spasse, Veli Stafa, Elvira Tarro, Muhamet Bala, Behar Shtylla, Stefan Shundi, Vedat Kokona, Jani Lili, Namik Resuli, Kudret Kokoshi etj., të cilët, pas dekadave harrimi dhe heshtjeje të diktuar nga regjimi komunist, u paraprinë studimeve të mëvonshme të studiuesve Aurel Plasari, Tomorr Plangarica, Bardhyl Matraxhiu etj. e janë në vëmendje të akteve të konferencës që pritet të botohen. 

Përveç këtyre teksteve, gjedani prej nëntë veprash, sjellë për lexuesin nga "Botimet POETEKA" është i paisur edhe me dhjetra dokumente, faksimile, fotografi e skanime nga shtypi i kohës e dorëshkrime të Haxhiademit, të cilat paraqiten për herë të parë.

30 September 2021

Ditën Ndërkombëtare të Përkthimit / International Translation Day

➡ Sot më 30 shtator, në Ditën Ndërkombëtare të Përkthimit (International Translation Day), POETEKA falenderon të gjithë përkthyesit me të cilët ka bashkëpunuar ndër vite për botimin e veprave të ndryshme të gjerdanit POETEKA, nga gjuhët e huaja në gjuhën shqipe nga nga shqipja në gjuhë te huaja. Mirënjohje për punën dhe kontributin e tyre në afrimin e kulturave.

➡ Në kuadër të projektit "!Translation in Motion" POETEKA vlerëson se përkthyesit letrarë janë ambasadorë me ndikim dhe zënë një vend të rëndësishëm në dialogun ndërkulturor. 
Janë këta përkthyes që i ofrojnë lexuesit mundësinë e hyrjes në thesarin e letërsisë së shkruar në gjuhë të tjera, duke luajtur një rol kyç në pasurimin e ndërsjellë të letërsisë dhe kulturës europiane.

➡ Projekti "Translation in Motion" (1/2/21 - 31/8/23) bashkëfinancohet nga programi i Europës Krijuese të Bashkimit Europian.

#CreativeEurope4Books

26 September 2021

Sept 26: European Day of Languages - European Day of Languages - Ditën Europiane të Gjuhëve

Festojmë së bashku Ditën Europiane të Gjuhëve - 26 SHTATOR 2021

Me nismën e  Këshillit të Europës dhe Komisionin Europian në Strazburg, duke filluar nga viti 2001, çdo 26 shtator festohet Dita Europiane e Gjuhëve.

Veprimtaritë ne kuadrin e kësaj dite theksojnë diversitetin gjuhësor dhe promovojnë të mësuarit e gjuhëve.

Kurrë më shumë se sot nuk ka pasur mundësi për të punuar dhe studiuar në vende të ndryshme europiane, por mungesa e kompetencave gjuhësore bëhet pengesë për shumë njerëz të përfitojnë prej tyre.

Pse një Ditë Europiane për Gjuhët?

Të mësosh gjuhën e tjetrit është një mënyrë për të kuptuar më mirë njëri-tjetrin dhe për të kapërcyer barrierat kulturore.  Vetëm anglishtja nuk mjafton.

Europa është e pasur në gjuhë - 225 gjuhë vendase në Europë, afërsisht 3% e totalit botëror dhe shumë të tjera vetëm të folura nga qytetarë me origjinë familjare nga kontinente të tjerë. 

Ky është një burim I rëndësishëm që duhet njohur dhe vlerësuar.

Të mëdhenj e të vegjël përfitojnë nga të mësuarit e gjuhëve. Kurrë nuk je i moshuar për të mësuar një gjuhë dhe të shijosh mundësitë që të jep ajo. 

Gjuhët janë të lidhura me njëra-tjetrën si anëtarët e një familjeje. Shumë gjuhë europiane i përkasin familjes së madhe indo-europiane. Shumë gjuhë europiane u përkasin 3 grupeve të mëdha : gjermanike, romane dhe sllave. Familja e gjuhëve gjermanike përfshin danishten, norvegjishten, suedishten, islandishten, gjermanishten, holandishten, anglishten etj. Gjuhët latine përfshijnë italishten, frëngjishten, spanjishten, portugalishten dhe rumanishten etj. Gjuhët sllave përfshijnë rusishten, ukrainishten, bjellorusishten, polonishten, çekishten, sllovakishten, sllovenishten, serbishten, kroatishten, maqedonishten, bullgarishten etj. Shumë gjuhë europiane përdorin alfabetin latin. Disa gjuhë sllave përdorin alfabetin cirilik. Greqishtja, armenishtja, gjeorgjishtja etj., kanë alfabetin e tyre. Shumë shtete europiane kanë një numër të caktuar gjuhësh rajonale ose minoritare, disa prej të cilave kanë marrë status zyrtar...

Le të festojmë së bashku Ditën Europiane të Gjuhëve !




Total Pageviews