06 October 2023

Arian Leka - Poezi të zgjedhura në serbisht

Pas botimit në gjermanisht, greqisht dhe në gjuhën maqedonase, shtëpia botuese #Srebrno drvo dhe #Treći trg në Beograd sjellin në gjuhën serbe poezi të zgjedhura nga libri „Hartë memece për të mbyturit" të Arian Lekës. Libri është përkthyer nga Prof. Merima Kriezi, redaktuar nga Dejan Matić, ndërsa ballina e librit është punuar nga Dina Radoman.

Paraqitja e krijimtarise poetike të Arian Lekës u bë dje në Bibliotekën Kombëtare në Beograd. Përurimi i librit zhvillohet sot, në datën 6 tetor, ora 19.00. Nesër në datën 7 tetor do të zhvillohen lexime autoriale dhe bashkëkisedim mes autorit Arian Leka, përkthyeses Merima Kriezi dhe studiueses Vojislava Crnjanski (#Bibliotekën Kombëtare të Beogradit; Treće drvo bookstore - Belgrade Design District

Following its publication in German, Greek, and the Macedonian languages, the publishing houses #Srebrno drvo and #Treći trg published the book "Outline Maps for the Drowned" by Arian Leka, translated by Prof. Merima Kriezi, and edited by Dejan Matić. The book cover is designed by Dina Radoman.

On October 6th and 7th, authorial readings and discussions between the author Arian Leka and translator Merima Kriezi will take place at the #National Library of Belgrade. To follow the promotional activities, please visit the following links: https://www.facebook.com/srebrnodrvo and https://www.facebook.com/TreciTrg

https://trecitrg.rs/arijan-leka/

Rreth këtij libri:
About this book:

Dr. JORINDE REZNIKOFF (studiuese arti dhe etnomuzikologe dhe antropologe), 2021
https://www.jorinde-reznikoff.de/arian-leka-rettungsboot-fuer-die-ertrunkenen-seelen/


„Ky libër është një varkë shpëtimi për shpirtrat e mbytur në det. Për shumë vite kemi pasur raporte për njerëz që mbyten,duke u përpjekur të iknin përmes Mesdheut drejt Europës. Këtu një varkë, atje një varkë tjetër me njerëz pa emër, të ndarë në dy grupe numrash: të mbijetuar e të shpëtuar dhe të vdekur. Janë numra të shpërndarë, pa emra, që mblidhen në mënyrë të pashmangshme: emra pa fytyrë, numra pa emra, ankime, pa zi.
Arian Leka, poet, studiues i letërsisë dhe flautist shqiptar, e sheh Detin Mesdhe jo më si Mare Nostrum, por si Mare Monstrum, si një përbindësh që ushqehet me njerëz, përballë bregdetit shqiptar, qytetit të tij të lindjes, Durrësit e kjo ndodh vazhdimisht para syve të tij dhe te të gjithëve. Ai ka shkruar një poemë, një epikë - një vajtim i madh, që u jep formë dhe zë viktimave pa emër. Për shumë vite kemi marrë raporte të përsëritura të njerëzve që janë mbytur ndërsa përpiqeshin të iknin përmes Mesdheut për në Evropë. Këtu një varkë dhe atje një varkë me njerëz pa emër, të cilët ndahen në dy grupe numrash: të mbijetuar ose të shpëtuar dhe të vdekur. Numra të shpërndarë pa emra që mblidhen në mënyrë të pashmangshme. Emra pa fytyra. Numrat pa emra. Pa ankesa, pa trishtim "

#Dr. JORINDE REZNIKOFF (art and ethnomusicology researcher and anthropologist), 2021

https://www.jorinde-reznikoff.de/arian-leka-rettungsboot-fuer-die-ertrunkenen-seelen/

"This book is a lifeboat for the spirits drowned at sea. For many years, we have had reports of people drowning, trying to escape through the Mediterranean towards Europe. Here is a boat, and there is another boat with nameless people, divided into two groups of numbers: survivors and rescued, and the dead. They are scattered numbers, without names, gathered inexorably: faceless names, nameless numbers, complaints, without mourning. Arian Leka, an Albanian poet, literary researcher, and flutist, sees the Mediterranean not as Mare Nostrum but as Mare Monstrum, as a monster that feeds on people, in front of the Albanian coastline, his hometown Durres, and this happens continuously before his eyes and everyone else's. He has written a poem, an epic - a great lament, giving form and voice to the nameless victims. For many years, we have received repeated reports of people who drowned while trying to escape through the Mediterranean to Europe. Here a boat and there a boat with people without names, who are divided into two groups of numbers: those who survived or were rescued and those who died. Scattered numbers without names gathered inexorably. Faceless names. Numbers without names. Without complaints, without sadness."

- LIDIJA DIMKOVSKA – poete – Maqedoni e Veriut, 2022

"Duket si një Disneyland, por nuk është kështu", thotë pa kompromis, me sarkazëm, në mënyrë refleksive poeti shqiptar Arian Leka në poezinë e tij jashtëzakonshme "Aushvitz Detar".
Arian Leka shkruan me angazhim për Aushvicin e sotëm, për Aushvicin e refugjatëve të mbytur në det, shqiptarë dhe jo shqiptarë, ata që gjendet në morg, rreth nesh, ai shkrua për njerëzit që janë bashkëkohësit tanë, për njerëzit që mund t'i gjejmë lehtësisht te vetja.
Arian Leka na tregon se Aushvici përsëritet vazhdimisht në mes të krizave të njerëzimit, siç historia përsëritet, se ne nuk kemi mësuar asgjë dhe se çdo gjë luhet në kurriz të qenies njerëzore. Vargjet e këtij autori përshkruajnë botën në të cilën jetojmë dhe gjendjen njerëzore
në kushtet e politikës çnjerëzore. Ato janë një dëshmi e thellë e fatit të njeriut, që jeton si brenda barakave të Aushvicit, si realitet dhe simbol, si frikë dhe tmerr, si kujtim dhe harresë.
Poezitë e Arian Lekës, një prej poetëve më të mirë bashkëkohorë shqiptarë, janë një qëndrim i fortë estetik dhe etik dhe një klithmë me të cilën poeti shpreh besim humanist te fjala mes tragjedisë së së tashmes.

#LIDIJA DIMKOVSKA - poet - North Macedonia, 2022

…"It seems like a Disneyland, but it is not," says Albanian poet Arian Leka uncompromisingly, with sarcasm, in his extraordinary poem "Maritime Auschwitz." Arian Leka writes with commitment about the present-day Auschwitz, about the Auschwitz of refugees drowned at sea, Albanian and non-Albanian, those found in the morgue around us; he writes about people who are our contemporaries, about people we can easily find within ourselves. Arian Leka tells us that Auschwitz is constantly repeated in the midst of human crises, as history repeats itself, that we have learned nothing, and that everything plays out on the back of human existence. The verses of this author describe the world in which we live and the human condition in the conditions of inhuman politics. They are a profound testimony to the fate of man, who lives like within the barracks of Auschwitz, as reality and symbol, as fear and terror, as memory and oblivion. The poems of Arian Leka, one of the best contemporary Albanian poets, are a strong aesthetic and ethical stance and a cry through which the poet expresses a humanistic belief amidst the tragedy of the present…

- JOVAN NIKOLAIDIS - Mbi martirët e Otrantos, 2023 (https://www.stav.com.hr/naslovi/360/jovan-nikolaidis-odabrane-pjesme-o-golgoti-i-vaskrsnucu-o-martirima-otranta-arian-leka/)

…Në homazh të atij martirizimi u përftua një kantilenë fjalësh të urta, një lojë mjeshtërore post mortum në vargje të pasura me mendim. "Post mortem nihil est", ka shkruar Seneca. Arian Leka këndon ndryshe: pas kaq vdekjesh të njerëzve të pafajshëm, unë jam ende për jetën që ripërtërihet mbi det, sepse deti është atdheu ynë i përjetshëm. Përpara lexuesit lind një epope mitologjike e një lartësie antike; vargje të një shkëlqimi jokalimtar për martirizimin e popullit shqiptar. Sot është e qartë (siç ndodh rëndom kur të urtët këndojnë për popullin e tyre) se poezitë e „Hartë memece për të mbyturit" e Arian Lekës janë një koleksion testamentar…

#JOVAN NIKOLAIDIS - On the Martyrs of Otranto, 2023 (https://www.stav.com.hr/naslovi/360/jovan-nikolaidis-odabrane-pjesme-o-golgoti-i-vaskrsnucu-o-martirima-otranta-arian-leka/)

…In homage to those martyrs, a cantilena of wise words was composed, a post-mortem masterpiece in verses rich with thought. "Post mortem nihil est", wrote Seneca. Arian Leka sings differently: after so many deaths of innocent people, I am still for the life that rejuvenates over the sea because the sea is our eternal homeland. Before the reader arises a mythological epic of ancient grandeur; verses of unparalleled brilliance for the martyrs of Albania. Today it is clear (as often happens when the wise sing about their people) that the poetry of "Outline Maps for the Drowned" of Arian Leka is a testamentary collection...

03 October 2023

Arian Leka në IL FATTO QUOTIDIANO


Gazeta italiane IL FATTO QUOTIDIANO ka publikuar në faqet e saj kulturore poezi të Arian Lekës, nga libri „Hartë memece për të mbyturit". Përkthimi i këtyre poezive ka një histori veçantë dhe prekëse, pasi ato janë sjellë në italisht falë përkushtimit dhe pasionit të nxënësve shqiptarë të Institutit „Vincenzo Pagani" në Itali. Përveç botimit në antologjinë „Miraggi" - një vepër e bukur letrare kushtuar detit, më 21 shtator 2023, poezitë janë vënë edhe në skenën e Teatrit të Poezisë (Teatro Communale Altidona) ku, mes të tjerash, u recituan poezitë e përkthera në italisht nga Giorgia Vladimiri, Leandro Kalluci, Melisa Pallani, Monterei Dragoti dhe Luka Buzi. Projekti "Përkthyesi në klasë", që sjell përkthimin pranë bankave të shkollës, u drejtua me frymëzim nga Stella Sacchini, e cila ka shkruar edhe shënimin hyrës, duke ofruar edhe një shembull të mrekullueshëm, që shkon përtej "integrimit" dhe "përfshirjes" dhe që i jep përgjigje pyetjes se ku mund t'i gjejmë përkthyesit:
"...Hartë memece për të mbyturit" (2019), përmbledhje me poezi nga autori shqiptar Arian Leka, një vepër komplekse, e dhimbshme dhe thellësisht njerëzore, që tregon historinë e valës së madhe migratore shqiptare të viteve 1990.
Në synimet e poetit, shpërngulja shqiptare bëhet arketipi i të gjitha shpërnguljeve dhe shëmbëlltyra e anijembytjeve shqiptare, shëmbëlltyra e çdo njeriu në tokë.
Në qendër të kësaj teksture të veçantë poetike, në të cilën gjuha e thatë e prozës ndërthuret me përpikmërinë e gjuhës gazetareske, me ashpërsinë filologjike të esesë dhe me fuqinë ndjellëse të referencave biblike, zëri poetik është gjithmonë një zë koral e polifonik, aty ku deti ndan Shqipërinë nga brigjet italiane. Arian Leka shkruan për ata që qëndruan dhe për ata që u larguan, për ata që arritën të mbërrijnë në breg dhe për ata që vdiqën gjatë kalimit, për dje dhe për sot. (Stella Sacchini)
___________
Pity the nation that wears a cloth it does not weave / and eats a bread it does not harvest: with these philosophical verses of Kahlil Gibran begins "Mute Map for the Drowned" (2019), a poetry collection by Albanian author Arian Leka, is a complex, painful, and deeply human work that tells the story of the great Albanian migratory wave of the 1990s.
The Albanian migration becomes, in the intentions of the poet, the archetype of all migrations and the parable of the Albanian shipwrecks, the parable of every man on Earth.
At the center of this particular poetic texture in which the dry language of the prose is intertwined with the punctuality of journalistic language, the philological rigor of the essay, and the evocative power of biblical references, and the poetic voice is always a choral, polyphonic voice, there is the sea that divides Albania from the coasts Italian. Arian Leka writes for those who stayed and for those who left, for those who managed to reach the shore, and for those who died during the crossing, for yesterday and for today. (Stella Sacchini)
Arian Leka, „La mappa muta per gli annegati" (Traduzione coordinata da Stella Sacchini)
____________
Pietà per la nazione che indossa abiti che non ha tessuto /e mangia pane che non ha mietuto: con questi versi filosofici di Kahlil Gibran inizia Mappa muta per gli annegati (2019), raccolta poetica dell'autore albanese Arian Leka, un'opera complessa, dolorosa e profondamente umana che racconta la grande ondata migratoria albanese degli anni Novanta. La migrazione albanese diventa, nelle intenzioni del poeta, l'archetipo di tutte le migrazioni e la parabola dei naufraghi albanesi la parabola d'ogni uomo sulla Terra. Al centro di questa particolare tessitura poetica in cui la lingua asciutta della prosa si intreccia alla puntualità del linguaggio giornalistico, al rigore filologico del saggio e al potere evocativo dei riferimenti biblici, e la voce poetica è sempre voce corale, polifonica, c'è il mare che divide l'Albania dalle coste italiane. Arian Leka scrive per coloro che sono rimasti e per coloro che sono andati via, per chi è riuscito a raggiungere la costa e per chi è morto durante la traversata, per ieri e per oggi.(Stella Sacchini)


15 September 2023

KTHIM NË PËRKTHIM

Akademia e Studimeve Albanologjike 
Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë
Departamenti i Studimeve Letrare.

E premte, 15 shtator 2023,ora 10.00; 
Biblioteka e Institutit të Arkeologjisë (ASA)

"Hermeneutika e përkthimit dhe rastet e përkthimtarisë së teksteve letrare në aspekt antropokulturor dhe epistemiologjik"

Dr.Zuzana Finger: "Roli i hermeneutikës në transformimin e përkthimit letrar"

PËRMBLEDHJE E SHKURTËR: Jemi dëshmitarë të zhvillimit të përditshëm të inteligjencës artificiale. Si çdo përmbysje themelore ajo shoqërohet me entuziazëm, por edhe me shqetësime e frikë. Shtrohet pyetja: a e mbart inteligjenca artificiale edhe rrezikun e shembjes së njeriut, si qenie me dhunti të mendjes dhe të gjuhës, apo nëse teknologjia mund të shfrytëzohet si mjet pune për përparimin shkencor dhe artistik të njerëzimit?
Edhe profesioni i përkthyesit letrar përballet me sfida të mëdha. Diskutime të holla zhvillohen sot rreth kufijve të përkthimit makinerik dhe rolit të përkthyesit human. Ndërkohë, inteligjenca artificiale përdor probabilitete dhe simulime, duke u përmirësuar gjithnjë më e shumë. Për ekonominë e tregut teknologjia është interesante për shkak të shpejtësisë së përpunimit. Madje disa botues tashmë kanë filluar të punësojnë përkthyes vetëm si postredaktorë. Në këtë mënyrë ata bëhen punëtorët ndihmës, si në kohën e revolucionit industrial, kur makinat pothuajse zëvendësuan punimet artizanale, duke theksuar se çdo aftësi që nuk përdoret rregullisht, atrofizohet, pra ekziston rreziku që përkthyesit të humbasin aftësinë krijuese të përkthimeve të teksteve artistike. Në komunikimin njerëzor ka një ndryshim midis asaj që thuhet dhe asaj që nënkuptohet ndaj dhe vendosur në sfondin e qasjes hermeneutike ndaj përkthimit, ligjërata "Roli i hermeneutikës në transformimin e përkthimit letrar" reflekton mbi parimet e të kuptuarit, interpretimit, krijimtarisë, intuitës dhe subjektivitetit dhe mënyrën se si njerëzit sillen me gjuhën artistike të letërsisë, duke synuar njëkohësisht të nxisë shkëmbimin e përvojave dhe ideve për simulimin makinerik dhe frymën krijuese të autorit dhe të përkthyesit në komunikimin ndërkulturor. Veç qasjeve teorike, në qendër të kësaj ligjërate, është edhe çështja hermeneutike e të kuptuarit njerëzor të teksteve artistike, si dhe ndryshimi në përkthimin me makinë, duke përdorur për ilustrim shembuj praktikë.

Dr.Arian Leka: "Empatia hermeneutike në procesin e përkthimit"

PËRMBLEDHJE E SHKURTËR: Pothuajse 80 vjet nga sot, revista „Fryma" e vitit 1944, përmes një artikulli të Qemal Draçinit i përcjell kulturës shqiptare shqetësimin mbi standartet në çështje të përkthimit letrar. Mes të tjerash aty theksohet se „të përkethenjësh don të thotë të bëjshë punë ndofta më të vështirë se të komponosh vepra origjinale". Thelbi është kuptuar: Përkthimi nuk duhet ushtruar si zeje e mekanizuar e konvertimit të thjeshtë nga gjuha burimore drejt gjuhës së synuar, siç kjo veprimtari është përfytyruar tradicionalisht, duke e paraqitur procesin si çështje të njohjes së gjuhëve, por si një transfuzion ku, falë përkthyesit, teksti i „dhuruar" prej autorit transferohet në kulturën e Tjetrit, për t'i siguruar aty një jetë të dytë letrare. Duke i lënë jashtë këtij shqyrtimi çështjet mbi universalitetin dhe vetitë e përbashkëta mes gjuhëve, ligjërata "Empatia hermeneutike në procesin e përkthimit" qëndron më pranë identifikimit të gjuhës si entitet i mirëpërcaktuar historikisht, që komunikon aq ngultazi me kulturën që e krijoi, sa përkthimi i një vepre letrare mbetet tundim dhe sfidë, siç ndodh dendur me përkthimin e poezisë apo të autorëve "të papërkthyeshëm."
Një veprimtari e tillë kërkon shkrirjen e horizonteve kulturore mes origjinalit dhe përkthimit, gjatë së cilës përkthyesi shfaqet si bashkautor i përgjegjshëm, por edhe përgjegjës në përcjelljen pa humbje të mesazhit dhe stilit autorial. Kur ky proces kryhet mirë, lexuesi, edhe pse e di se përkthimi nuk përfaqëson origjinalin, e përjeton atë si një version të rikrijuar të origjinalit. Ky proces i personalizuar empatie u jep zgjidhje edhe çështjeve të realitetit socio-hapësinor, duke sigurur një udhëtim përmes Kohës jo vetëm autorëve bashkëkohorë, por edhe teksteve të traditës letrare.

Për të interesuarit, veprimtaria mund te ndiqet online pëmes adresës 

03 September 2023

Arian Leka dhe Gëzim Kame sjellin jetën Xhevahir Spahiut rrëfyer në poezi

Te fjala vdes', mbrëmje poetike me vargjet e Xhevahir Spahiut

Rebelimi e ndalimi i botimit, Leka e Kame sjellin jetën e rrëfyer në poezi

Takimi i parë i dashamirësve është me poezinë dhe imazhet në fotografi të poetit... Akademiku Xhevahir Spahiu këtë të premte është ulur në radhën e parë të pritjes për mbrëmjen poetike 'Te fjala vdes', me vargje të tij. E përshëndesin mes buqeta lulesh e përqafimesh...

Tingujt e violinës, në regjinë e Gëzim Kamës dhe libret të Arian Lekës, lajmërojnë një rrugëtim poetik 'në botën ku ecën' misionari i letërsisë shqipe...

Përtej poezive të jetësuara në fletët e librave të tij në të dy kohët, natyrën humane e të paqtë, të poetit që shkroi dhe vargje rebele, Leka e sjell përmes të tjera vargjeve...

Tek 'Brirët e demit', 'Në pyje vjeshta ndezi zjarre' a 'Derdhëm gjak e hodhëm rrënjë' të sjella me interpretimin e Esmeralda Kames dhe Erin Kujofsës, ndihen brohoritja e poetit përmes figuracionit, për mungesën e lirisë në diktaturë ...

Libra të kthyera në karton, heqja e të drejtës për të botuar, janë vetëm disa nga ndëshkimet që pësoi gjatë diktaturës poeti dhe gazetari i penës së 'mprehtë'...

Xhevahir Spahiu i shkruan botës së brendshme të njeriut, dashurisë, peizazhit. Tenton që përmes letërsisë tu kundërvihet sistemeve shtypëse, por nga ana tjetër ai u shkruan edhe poetëve e personaliteteve vendas, si Ali Podrimjas, Eqerem Çabjet e Fatos Arapit...

Duartrokitjet shënojnë mbylljen e mbrëmjes poetike. Shpreh në një buzëqeshje e shtrëngim duarsh mirënjohjen poeti, ndërsa prej tij të pranishmit marrin si kujtim një poezi, fotografi a libër....

SI.E.//ReportTv.al


Anila Dedaj

2  shtator 2023

07 August 2023

Jovan Nikolaidis - recension mbi "Hartë memece për të mbyturit"

Publikohet edhe në gjuhën kroate recensioni i Jovan Nikolaidisit mbi „Hartë memece për të mbyturit" me rastin e përkthimit të librit në serbisht nga Prof. Merima Kriezi, botuar nga "Treći Trg". Në brendësi ballinat e botimeve në gjermanisht - përkthyer nga Zuzana Finger, në greqisht - përkthyer nga Andrea Zarballa dhe maqedonisht - përkthyer nga Ilir Ajdini. Më herët, në kroatisht është botuar edhe Morski Aushvic (përkthyer nga D. Brajović dhe B. D. Biletić). Shih "Nova Istra", nr. 3-4, Pula, 2022, f. 187-203. (Op. red.)

JOVAN NIKOLAIDIS - Mbi martirët e Otrantos

 

Mora nga miku im, Arian Leka përmbledhjen me dorëshkrimet e poezive të tij. Shumica janë shkruar për të shpëtuar nga harresa viktimat e panumërta të refugjatëve shqiptarë, të cilët, kohë më kohë, duke ikur nga atdheu i tyre i pavëmendshëm, donin të gjenin shpëtimin për veten dhe të dashurit e tyre në Perëndim. Jo në Lindje, por në Perëndim, në Evropë e më tej, ndonëse shumica syresh kishin atëbotë në mendje veç shtysën më të rëndësishme, më të fortë: të arratiseshin me det drejt lirisë, kudo të ishte e mundur, sa më larg mbetjeve të Shqipërisë postkomuniste. Për t'i shpëtuar kaosit që, pas shembjes së sistemit totalitar, ishte përhapur në të gjithë vendin si një epidemi e rëndë sociale; shembja e gjithçkaje që deri dje kishte qenë një kështjellë ideologjike... Mjerisht! Edhe atëherë, edhe tani, edhe më tej, njerëzit do të vijojnë t'i ikin atdheut të tyre.

Miku im fisnik, në këtë kurorë poezish ka hedhur edhe shënime të shkurtra nga shtypi (të cilat janë zgjedhur me mjeshtëri intermezzo-je, për të përforcuar përshtypjen e asaj që po këndohet - qofshin lajme specifike nga media, apo të krijuara për të rritur përshtypjen e tragjedisë për të cilën po këndon), të gjitha këto skicime kanë vendin dhe mesazhin e tyre: ngritjen e një monumenti të vuajtjes njerëzore.

Në homazh të atij martirizimi u përftua një kantilenë fjalësh të urta, një lojë mjeshtërore post mortum në vargje të pasura me mendim. "Post mortem nihil est", ka shkruar Seneca. Arian Leka këndon ndryshe: pas kaq vdekjesh të njerëzve të pafajshëm, unë jam ende për jetën që ripërtërihet mbi det, sepse deti është atdheu ynë i përjetshëm. Përpara lexuesit lind një epope mitologjike e një lartësie antike; vargje të një shkëlqimi jokalimtar për martirizimin e popullit shqiptar. Sot është e qartë (siç ndodh rëndom kur të urtët këndojnë për popullin e tyre) se POEZITË E ZGJEDHURA të Arian Lekës janë një koleksion testamentar.

Ata që vdiqën, u mbytën, të afërmit dhe miqtë e tyre, shqiptarët e humbur kujtojnë shumë, siç e dinë tashmë njerëzit që janë munduar nga jeta. Dinjiteti njerëzor dridhet mbi gjithë atë kantatë. Dhe në të (dinjitoz pavarësisht gjithçkaje), Arian Leka është një mjeshtër i punës së tij, një njeri me parime të larta. 

Arian Leka nuk këndon, por vajton me tekstet e tij. Por ama kurrë nuk dëshpërohet dhe ankohet; klithma dhe psherëtima e tij poetike nga thellësia e shpirtit bëhet dokument arti për krijesat gnomike, për të cilin poezia është fillimi dhe fundi. (Shpërthime të tilla mjeshtërie poetike zbukurojnë shumë nga veprat e kësaj rapsodie moderne të gjuhës shqipe). Metaforë origjinale, ironi e qetë, riafirmim i vuajtjes njerëzore në hiperbolë, trashëgimi folklorike, simbol i shkathët me sens të plotë përdorimi, pasazhe retorike të ritregimit konciz që janë plot kumt - cilësi e parë poezie. Ka aq shumë vargje të arrira sa lexuesit nuk i mjafton fryma! - me lirikën mesdhetare të së cilës poeti prodhon bizhu nga atdheu i tij bregdetar.

Ajo që e forcon veçanërisht përshtypjen pas leximit të këtyre poezive është që lexuesi nuk dorëhiqet nga ky mjerim i madh, mbytje dhe vdekje të pafajshme. Fatkeqësia kolektive e të kënduar zgjon sfidën dhe shpresën tek lexuesi. 

Ka shumë për të fajësuar për këto vdekje, por për një kohë të gjatë (na inkurajon qëndrimi emocional i poetit, fuqizuar mjeshtërisht me hiperbolë) nga thellësitë e Otrantos do të dalë bukuria e pathyeshme e të vuajturit, heroit-refugjat, e gjitha në lavdinë e tij. Poeti beson: nuk duhet dëshpëruar. 

Dhe ka shumë kujtime të përjetshme. Vërshimi i kaq shumë njerëzve: gra, fëmijë, pleq dhe shtëpiakë të dëshpëruar (sepse secili syresh nxitonte drejt jetës) bëhet, përveç paralajmërimit, edhe besim për jetën njerëzore. Dhe lexuesi mendon: një ditë ata të mbytur do të dalin nga thellësitë blu, do të qëndrojnë përballë një njeriu, memec, por me sy të hapur dhe do të drejtojnë gishtin në largësi, drejt tokës. Dhe duan të thonë: Shqipëria juaj dhe jona mbetet ende atje.

 

Përktheu nga origjinali: Astrit Beqiraj

 

https://www.stav.com.hr/naslovi/360/jovan-nikolaidis-odabrane-pjesme-o-golgoti-i-vaskrsnucu-o-martirima-otranta-arian-leka/

 

https://www.tacno.net/kultura/o-martirima-otranta/


https://fokalizator.me/o-martirima-otranta/

04 August 2023

POETEKA prezanton studimin "A mapping of literary translation residencies in Europe"

Shoqata POETEKA, partneri shqiptar i Projektit Translation in Motion" paraqiti në mjediset e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit studimin "Hartëzimi i rezidencave të përkthimit letrar në Europë / A mapping of literary translation residencies in Europe". Në këtë takim informues ndaj politikëbërësve në fushën e kulturës, morën pjesë shoqata, punonjës të institucioneve kulturore dhe përkthyes e studentë të interesuar në fushë të përkthimit letrar.  

Botimi është realizuar nga RECIT (Rrjeti Europian i Rezidencave Ndërkombëtare të Përkthimit Letrar), në kuadër të projektit "Translation in Motion" (1/2/21 - 31/8/23) dhe bashkëfinancohet nga programi "Europa Krijuese" e Bashkimit Europian.
Takimi u fokusua në paraqitjen e qëllimeve dhe pritshmërive të studimit, që merr në analizë politikat kulturore ndaj rezidencave të përkthimit letrar në Europë si dhe në analizimin e bazës së të dhënave, që, përmes referencave dhe tipologjive, u vijnë në ndihmë përkthyesve letrarë. 

Arian Leka - koordinator i projektit "Translation in Motion", bëri një hyrje të shkurtër mbi historikun e rezidencave të përkthimit letrar në Europë, profilin e rezidencës "POETEKA - Tirana in Between" ndër vite dhe konceptin e projektit Translation in Motion. Duke folur mbi veçantinë e programeve rezidenciale kushtuar përkthyesit letrar TIM, si një instrument me rëndësi në promovimin e letërsisë shqiptare në Europë, Arian Leka u ndal në veçanti mbi rëndësinë e botimit "A mapping of literary translation residencies in Europe" (Translation in Motion - RECIT), duke e vlerësuar studimin si një ndihmë e domosdoshme  jo vetëm ndaj përkthyesve, por edhe ndaj instutucioneve mbështetëse të politikëbërjes në kulturë si dhe vetë organizatave, që falë këtij studimi, mund të kordinojnë më mirë punën, duke përfituar nga përvojat mes njëri-tjetrit.

Miriam Neziri-Angoni, eksperte e komunikimit, u paraqiti pjesëmarrësve të dhëna mbi modelet e shumëllojshme të rezidencave të përkthimit letrar dhe mundësitë që hapen para përkthyesve të gjuhëve "të vogla", të cilët mund t'i ndërthurin projektet e tyre individuale me politikat e rezidencave letrare në Europë. Më tej ajo theksoi vlerën e projektit "Translation in Motion" për gjuhën shqipe, falë të cilit, vetëm gjatë vitit 2021-2022, mbërritën në rezidencën letrare „POETEKA-Tirana in Between" përkthyesit Zuzana Finger (shqip-gjermanisht), Eleana Zhako (shqip-greqisht), Rigels Halili (shqip-polonisht), Cord Pagenstrecher (shqip-gjermanisht) dhe Evelyne Noygues (shqip-frëngjisht).

Alda Bardhyli, që drejton Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit, theksoi domosdoshmërinë e bashkëpunimit dhe të koordinimit të projekteve që nxisin promovimin e letërsisë shqiptare përmes përkthimeve letrare dhe rolin e pazëvendesueshëm të përkthyesve në këtë proces, duke u ndalur në rastin e projektit „Translation in Motion" dhe bashkëpunimet afatgjata me rrjetin Traduki.

  takim shprehën mendimet e tyre mbi botimin edhe përkthyesi Çlirim Kaso dhe studenti i gjuhëve të huaja Shpendbardh Delani, të cilët dialoguan me gazetarët e kulturës të medieve kombëtare Leontina Nika, Anisa Krraba, Fatmira Nikolli dhe Egla Xhemali, të cilat i dhanë vend të veçantë veprimtarisë përmes kronikave në mediet kombëtare  Klan TV, ABC News, News 24 dhe i kushtuan një kronikë të zgjeruar në Syri TV.


https://www.youtube.com/watch?v=0fEeanm4Dp4

_________

#CreativeEurope4Books


Në lidhjen vijuese mund të gjeni versionin digjital të publikimit 'Hartëzimi i rezidencave të përkthimit letrar në Europë':


https://www.re-cit.org/a-mapping-of-literary-translation-residencies-in-europe/?


01 August 2023

Takim informues mbi Hartën e Rezidencave të Përkthimit Letrar në Europë

Dje, më 31 korrik 2023, Shoqata POETEKA, në bashkëpunim me Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit, organizoi takimin informues mbi "Hartën e Rezidencave të Përkthimit Letrar në Europë", përmbledhur tashmë në një botim të ri, realizuar nga RECIT (Rrjeti Europian i Rezidencave Ndërkombëtare të Përkthimit Letrar), në kuadër të projektit "Translation in Motion" (1/2/21 - 31/8/23) bashkëfinancohet nga programi "Europa Krijuese" e Bashkimit Europian.

POETEKA, partneri shqiptar i projektit "Translation in Motion" dhe pjesë e kësaj Harte, përmes rezidencës letrare "POETEKA - Tirana in Between", parqiti publikisht të dhëna mbi këtë studim, që ofron perspektiva me ndikim në qasjen ndaj politikëbërjes kulturore si dhe informacione në dobi të institucioneve publike, skenës alternative kulturore dhe përkthyesve letrarë, të cilat u vijnë atyre në ndihmë për njohjen e tipologjive të Rezidencave Europiane të Përkthimit Letrar, gjeografinë e shpërndarjes së tyre, programet, mbështetësit, ndërlidhjen mes rezidencave, adresat e komunikimit, vendndodhjet, gjuhët e referncës, përparësitë dhe modelet e përgatitjes së një dosjeje për aplikim etj. 

Përveç njohjes me rastet studimore të disa rezidencave, botimi "Hartë e Rezidencave të Përkthimit Letrar në Europë" praraqet një mundësi të zgjeruar ndaj politikëbërësve dhe përkythesit letrarë të cilët, përmes studimit të rasteve - model, mund të shohin më qartë programet si dhe shumëllojshmërinë organizative dhe financuese të këtyre rezidencave.

#CreativeEurope4Books

Për më shumë:
https://www.re-cit.org/a-mapping-of-literary-translation-residencies-in-europe/#summary

Falënderojmë për vëmendjen dhe mbulimin mediatik: 

TV ABC News, Leontina Nika 

https://youtu.be/qxmY4wLLycA 

NEWS 24, Fatmira Nikolli
https://www.youtube.com/watch?v=006__sUTRLI

TV Klan, Anisa Krraba
https://youtu.be/tlDJTdVCT5M 

TV SYRI, Egla Xhemali
https://www.syri.net/syri_kosova/arte-edhe-media/502306/video-syri-tvose-rezidenca-e-perkthimit-letrar-poeteka-leka-qe-ngulmim-qe-thyeu-qerthullin-e-izolimit/

29 July 2023

TAKIM INFORMUES - Hartëzimi i Rezidencave tëPpërkthimit Letrar në Europë

🌐 Shoqata POETEKA, në bashkëpunim me Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit, ju fton të ndajmë sëbashku informaction dhe të dhëna në dobi të përkthyesve letrarë rreth rezidencave të përkthimit letrar në Evropë, tashmë të përmbledhura në një botim të ri.

🗺️ Ky botim:

🔹 Praraqet mundësi të ndryshme të qëndrimit krijues për përkthyes letrarë në të gjithë Europën;
🔹 Hedh dritë mbi shumëllojshmërinë e modeleve organizative dhe financuese të rezidencave të përkthimit letrar;
🔹 Ofron një tipologji të programeve të tyre;
🔹 Përfshin studime të rasteve.

Për të interesuarit, takimi zhvillohet ditën e hënë, 31 korrik 2023, nga ora 10.00-11.00, pranë QKLL.
Adresa: Rruga Jul Variboba. Nr. 21, Tiranë

ℹ️ Ky botim është realizuar nga RECIT (Rrjeti Europian i Rezidencave Ndërkombëtare të Përkthimit Letrar) në kuadër të projektit Translation in Motion.

--
Projekti Translation in Motion (1/2/21-31/8/23) bashkëfinancohet nga programi Europa Krijuese e Bashkimit Europian.

#CreativeEurope4Books


https://poeteka.blogspot.com/2023/07/a-mapping-of-literary-translation.html

Total Pageviews