KUJTOHET Wolfgang Hilbig (31 gusht 1941) - Gjithmonë i huaj për skenën letrare të RDGJ dhe tejet i pavarur e i errët për t'iu përshtatur racës së re të poetëve të klasës punëtore, që nxiteshin në RDGJ, Wolfgang Hilbig ishte autodidakti që, me leximet e tij përpiu autorët modernë perëndimorë, lexoi me ëndje Friedrich Hölderlin-in dhe u ndikua prej romantikëve gjermanë E. T. A. Hoffmann, Ludwig Tieck, sikurse edhe nga krijimtaria e Edgar Allan Poe-es, Samuel Beckett-it dhe Bob Dylan-it, duke mbetur mes shkrimtarëve më të fuqishëm të gjuhës gjermane që, me ndjenjën e përhershme të të qenit i pastrehuar diku, "…nuk mësoi do të përshtatej, as të jetojë, por të shkruajë."
TRYEZA E SHKRIMIT, pranë së cilës ulej "si mbi një varkë" e mbi cilën "ka gota në hi duhani"; imazhet e dendura e të pashlyeshme të SHTËPISË si "Heimat" dhe si gjuhë-shtëpi (…në shtëpi mbytem, në këtë qull të ngrohtë ngjitësunë ec mes pemës dhe shtëpisë… / …pranë shtëpisë lëkura më mpaket, si lëvorja e saj e ndryshkur…/ …ujërat e myshkët në shtëpitë e vjetra digjen e digjen ngadalë… /… veç përplasje dyersh kumbojnë nëpër shtëpi); MUNGESA (mungesë e vetes… / …mungesë e predikuesit… /…mungesë e Zotit) janë pars pro toto prej theksimeve të tij shumta e të forta, që erdhën jo si shfajësime post scriptum, por në kohën e duhur dhe si denoncime ndaj represionit të shtetit policor socialist, por njëkohësisht si metafora tejet lirike për poezitë e shkurtra dhe për tekstet të mirënjohurat "prosa meiner heimatstraße", që të bëjnë të mbahen gjatë në kujtesë fjalët e Wolfgang Hilbig-ut - zërit të bujshëm kritik ndaj regjimit të RDGJ-së, autorit që mundi të botonte vetëm një libër në "vendin e tij", përpara se të detyrohej të largohej "jashtë vendit", më 1985 - se e vetmja gjë më e keqe se të jetosh nën një regjim totalitar komunist është të "mbijetosh" një të tillë...
Në vijim disa poezi të zgjedhura nga vëllimi "Gjethet dhe Hijet", përkthyer nga Anna Kove, mbështetur nga TRADUKI dhe publikuar nga Botimet POETEKA në përvjetorin e lindjes së autorit.
Berlini sublunar
Koha është kthyer sërish në Berlin
mashtruesit parakalojnë në "Oranienburger Strasse"
duke treguar qiellin në mesnatë: koha
është kthyer nga mërgimi.
I gjithë qyteti rrokulliset në prangat e magjisë së hirtë argjendore
të hënës së plotë: me ne kukullat e dritës së saj -
dhe të pavërtetat që na kumtohen mes shkëlqimit.
Ne dhe të vdekurit
mbi varre hijesh të tjetërsuar
njëri-tjetrit i premtojmë pavdekësi për herë të fundit.
O ky pluhur me shkëlqim të fortë mes rrënoja investimesh
o çfarë prilli kaq pranë mijëvjeçarit të tretë!
Ç'na vlen më tej numërimi...
ujërat e myshkët në shtëpitë e vjetra digjen e digjen ngadalë.
(f.21)
Gjuha
po ftohet
a ndjen sa të ftohtë bëhemi
kur bën ftohtë.
do të bëhet aq ftohtë sa e ndiejmë.
kështu
në rendje pas rënies së fjollave
qëmton borë shkuma e këtij pegasi të humbur trojan
në Perëndim si çmenduri e bardhë
përshkruhet eksplozivi që plasi pa gdhirë. marramenthi
retinës së zymtë zhyten sërish fjalët e çoroditura
poshtë ende presin vepra të kota
poshtë nesh jetë të ngrira në akull shekullor
sërish në zbrazëti. vdekja –
kalë i ndyrë i tredhur
(f.31)
Mungesë
edhe sa kohë do të durohet mungesa jonë
askush s'e vëren sa shumë nxijmë gjithkund
si jemi zvarritur drejt vetes
në kobin tonë
jo ne s'do të mungojmë
duart i kemi të thyera keq, zverkun cung -
kjo është krenaria e të rrënuarve dhe gjëra të vdekura
vështrojnë drejt nesh gjëra të mërzitshme për vdekje -
shkatërrim është siç nuk ka qenë kurrë
ne s'do të harrohemi fjalët tona janë
copëza të ngrira që bien borës së paktë
ku pemët qëndrojnë dukshëm të bardha në acar –
gati për t'u thyer
gjithçka për herë të fundit na shkërmoq duart
tashmë të copëtuara fjalët tona të copëtuara: eja
largohu qëndro këtu - një gjuhë krejtësisht e copëtuar
kapërthyer me njëri-tjetrin pa vramendje
ne e ndjekim pas dhe mungesën tonë
ndjekim pas ashtu siç në mbrëmje
pas na ndjekin qentë e përndjekur
me sy të sëmurë e të pakuptueshëm.
(f.85)
