Gazeta italiane IL FATTO QUOTIDIANO ka publikuar në faqet e saj kulturore poezi të Arian Lekës, nga libri „Hartë memece për të mbyturit". Përkthimi i këtyre poezive ka një histori veçantë dhe prekëse, pasi ato janë sjellë në italisht falë përkushtimit dhe pasionit të nxënësve shqiptarë të Institutit „Vincenzo Pagani" në Itali. Përveç botimit në antologjinë „Miraggi" - një vepër e bukur letrare kushtuar detit, më 21 shtator 2023, poezitë janë vënë edhe në skenën e Teatrit të Poezisë (Teatro Communale Altidona) ku, mes të tjerash, u recituan poezitë e përkthera në italisht nga Giorgia Vladimiri, Leandro Kalluci, Melisa Pallani, Monterei Dragoti dhe Luka Buzi. Projekti "Përkthyesi në klasë", që sjell përkthimin pranë bankave të shkollës, u drejtua me frymëzim nga Stella Sacchini, e cila ka shkruar edhe shënimin hyrës, duke ofruar edhe një shembull të mrekullueshëm, që shkon përtej "integrimit" dhe "përfshirjes" dhe që i jep përgjigje pyetjes se ku mund t'i gjejmë përkthyesit:
"...Hartë memece për të mbyturit" (2019), përmbledhje me poezi nga autori shqiptar Arian Leka, një vepër komplekse, e dhimbshme dhe thellësisht njerëzore, që tregon historinë e valës së madhe migratore shqiptare të viteve 1990.
Në synimet e poetit, shpërngulja shqiptare bëhet arketipi i të gjitha shpërnguljeve dhe shëmbëlltyra e anijembytjeve shqiptare, shëmbëlltyra e çdo njeriu në tokë.
Në qendër të kësaj teksture të veçantë poetike, në të cilën gjuha e thatë e prozës ndërthuret me përpikmërinë e gjuhës gazetareske, me ashpërsinë filologjike të esesë dhe me fuqinë ndjellëse të referencave biblike, zëri poetik është gjithmonë një zë koral e polifonik, aty ku deti ndan Shqipërinë nga brigjet italiane. Arian Leka shkruan për ata që qëndruan dhe për ata që u larguan, për ata që arritën të mbërrijnë në breg dhe për ata që vdiqën gjatë kalimit, për dje dhe për sot. (Stella Sacchini)
___________
Pity the nation that wears a cloth it does not weave / and eats a bread it does not harvest: with these philosophical verses of Kahlil Gibran begins "Mute Map for the Drowned" (2019), a poetry collection by Albanian author Arian Leka, is a complex, painful, and deeply human work that tells the story of the great Albanian migratory wave of the 1990s.
The Albanian migration becomes, in the intentions of the poet, the archetype of all migrations and the parable of the Albanian shipwrecks, the parable of every man on Earth.
At the center of this particular poetic texture in which the dry language of the prose is intertwined with the punctuality of journalistic language, the philological rigor of the essay, and the evocative power of biblical references, and the poetic voice is always a choral, polyphonic voice, there is the sea that divides Albania from the coasts Italian. Arian Leka writes for those who stayed and for those who left, for those who managed to reach the shore, and for those who died during the crossing, for yesterday and for today. (Stella Sacchini)
Arian Leka, „La mappa muta per gli annegati" (Traduzione coordinata da Stella Sacchini)
____________
Pietà per la nazione che indossa abiti che non ha tessuto /e mangia pane che non ha mietuto: con questi versi filosofici di Kahlil Gibran inizia Mappa muta per gli annegati (2019), raccolta poetica dell'autore albanese Arian Leka, un'opera complessa, dolorosa e profondamente umana che racconta la grande ondata migratoria albanese degli anni Novanta. La migrazione albanese diventa, nelle intenzioni del poeta, l'archetipo di tutte le migrazioni e la parabola dei naufraghi albanesi la parabola d'ogni uomo sulla Terra. Al centro di questa particolare tessitura poetica in cui la lingua asciutta della prosa si intreccia alla puntualità del linguaggio giornalistico, al rigore filologico del saggio e al potere evocativo dei riferimenti biblici, e la voce poetica è sempre voce corale, polifonica, c'è il mare che divide l'Albania dalle coste italiane. Arian Leka scrive per coloro che sono rimasti e per coloro che sono andati via, per chi è riuscito a raggiungere la costa e per chi è morto durante la traversata, per ieri e per oggi.(Stella Sacchini)
