Evelyn Bubich në rezidencën letrare POETEKA - Tirana In Between

Autorja austriake Evelyn Bubich pjesë e programit letrar POETEKA - Tirana In Between. Ajo  do të qëndrojë në rezidencën për shkrimtarë e përkthyes letrarë gjatë muajit nëntor 2024, si pjesë e bashkëpunimit kulturor që POETEKA ka prej vitesh me Ambasadën e Austrisë në Tiranë që, me mbështetjen Raiffeisen Bank Shqipëri, ka sjellë në kryeqytetin shqiptarë mjaft autorë të shumtë austriakë, ka promovuar traditën dhe emrat më të rinj të kësaj letërsie.

Evelyn Bubich ka lindur në Klagenfurt, në vitin 1988. Ajo studioi letërsi krahasimtare, media dixhitale dhe menaxhim komunikimi. Është autore dhe redaktore e pavarur, recensuese dhe edukuese për ndërmjetësimin letërar. Krijimtaria e saj përbëhet nga tekste në poezi dhe prozë, të cilat janë botuar në revista, në gazeta dhe në shtypin e përditshëm austriak, sikurse është përfshirë në antologji të ndryshme, është lexuar në radio dhe ka qenë pjesë e shfaqjeve performative. Tesktet e saj janë botuar në Buchkultur, Buchmagazin Buchkultur, Spectrum | Die Presse, Kulturmagazin Tagebuch, Online Buchmagazin des Literaturhauses Wien dhe  Lyrik-Plattform. Aktualisht Evelyn Bubich po punon për një roman.  Ajo është gjithashtu bashkëredaktore e revistës letrare PODIUM dhe anëtare e Shoqatës së Shkrimtarëve Austriakë. Veç këtyre, Evelyn Bubich organizon veprimtari letrare dhe punon si redaktore për shtëpi të ndryshme botuese në Austri, mes të cilave Czernin Verlag, danube books, De Gruyter, HarperCollins etj.
Gjatë  muajit të qëndrimit të saj në Tiranë shkrimtarja Evelyn Bubich do të hyjë në lidhje me skenën kulturore shqiptare e do të marrë pjesë në veprimtari leximi autorial organizuar nga POETEKA. 

Arian Leka në "Origins and Futures" - Universiteti Baptist, Hong Kongut.

Arian Leka në përmbledhjen "Origins and Futures", botim jubilar i Universitetit Baptist të Hong Kongut. Ky botim përfshin krijime të autorëve-alumni të këtij universiteti, në 20 vjetorin e themelimit të Programit "International Writers' Workshop".
Si bursist i këtij programi universitar në vitin 2008, Arian Leka paraqitet në antologji me "In the Beginning...,Before Pluto". Duke marrë si shkas interesimin dhe trashëgiminë albanologjike të eruditit Gottfried Wilhelm Leibniz mbi një gjuhë si shqipja, pak e njohur asokohe (gjuha epirotike), interesimin e filozofit mbi astronominë dhe bindjen e tij se teologjia, metafizika dhe shkenca mund të pajtoheshin mes tyre, Leka sjell për lexuesin të dhëna mbi kultuën shqiptare, dokumetet gjuhësore e letrare të kësaj "gjuhe të vogël" si dhe lidhjen e tyre me botën gjermane të studimeve, që nga përkthimet e "Historisë së Skënderbeut" të Barletit (1533), Fjalorthi i Arnold von Harff-it, mbledhur në Durrës më 1496 e fakte e dokumente të tjerë në vijim.

Antologjia "Origins and Futures" sjell autorë të zgjedhur me kujdes të veçantë për mënyrën se si kanë shkruar mbi tema thelbësore dhe jetike për artin dhe shoqërinë gjatë njëzet viteve të fundit, duke bërë bashkë me shkrimtarët më të shquar të botës dhe ata që lexuesi nuk i ka hasur ende.

Siç theksojnë editorët e botimit, ajo që, së pari, i bën përshtypje lexuesit në këtë antologji është gjeografia e gjerë e shkrimeve, ardhur nga të gjitha kontinentet e botës, përfshi madje edhe Antarktidën, siç përmendet figurativisht në tekstin e nobelistes polake Olga Tokarczuk, pjesë e këtij botimi.

Në parathënien e botimit, shkruar nga profesorët Janice Pan Patrick Holland, veçohen mes të tjerëve, krijimtaria e Tokarczuk-ut, që rrëfen gjendjen e një gruaje, teksa ëndërron se është kukull, duke zbuluar veten nëpërmjet prekjes, veçohet teksti i "mitorealistit" të shquar satirik Yan Lianke, kushtuar luftës së dikujt për të qenë njeri 'i mirë' apo 'i keq'; shqyrtohet meditimi i Gary Snyder-it, një legjendë e poezisë së "Beat Generation", që shkruan mbi dritën nga perspektiva e kafshëve, bimëve dhe gurëve dhe xhevahire të tjera, siç i cilësojnë editorët që, falë antologjisë, i ofrenë lexuesit, përshkrimin mistik të vietnamezo-amerikanes Violet Kupersmith, kushtuar një vajze të zhdukur, fabula e gjallë e Li Zishu-t, lindur në Malajzi, e cila shkruan për rëndësinë e një dite në rritjen e një fëmije dhe proza Arian Lekës, me titullin "In the Beginning...,Before Pluto" ku dialogohen fatet e vonesave groteske të vendit të tij, Shqipërisë dhe të një trupi të vogël qiellor, të humbur, si Plutoni, planetit xhuxh, sipas Johannes Kepler-it, të cilit i duhet plot 248 vjet për për t'u rrotulluar rreth Diellit të cilet, flakur në universet e tyre, mbeten të paklasifikuar dhe të paklasifikueshëm lehtësisht, me gjithë dashamirësinë e Gottfried Wilhelm Leibniz-it dhe zellit mbledhës të Arnold von Harff-it...

Apliko - A P P L Y N O W - TRADUKI - deri më 30 Shtator 2024 - until 30 September 2024!

A P P L Y N O W for a project or residency G R A N T !!!

https://traduki.eu/grants/

Submission windows are open until 30 September 2024!

Residency Application

Deadline for submitting applications is September 30th, 2024.

Eligible applicants are writers, translators and book professionals from Albania, Bosnia and Herzegovina, Bulgaria, Croatia, Kosovo, Montenegro, North Macedonia, Romania, Serbia and Slovenia.

For the year 2024, residencies are available in 10 cities in Southeast Europe: Belgrade, Bucharest, Cetinje, Novo Mesto, Prishtina, Sarajevo, Skopje, Sofia, Split and Tirana for the duration of 2 – 6 weeks. Fellowships cover travel costs, accommodation in a fully furnished writers' apartment as well as subsistence of 250 Euro per week. You can apply for translation residencies, writing residencies, interdisciplinary cooperation residencies, practical exchange residencies, research trips and virtual residencies; each with their own specifics.

Read more about the residencies and modalities in the Guidelines.

https://applications.traduki.eu/forms/residency/

https://applications.traduki.eu/residency-guidelines

Jovan Nikolaidis: Shqiptarët dhe ne, ata të dikurshmit jemi ne tani!

Shqiptarët dhe ne, ata të dikurshmit jemi ne tani!

Duke lexuar "11 ese akustike", shkruar në mënyrë të jashtëzakonshme e plot dhimbsuri të trishtë nga Arian Leka, një prej shkrimtarëve më të mirë të letërsisë bashkëkohore shqipe, nuk mund të mos e kthej kokën pas, në faktet e dukshme sot në Malin e Zi, Malin tim të Zi. Janë tekste simbolike dhe metaforike, dhe, për Zotin, po aq sarkastike e tragjike. Bëhet fjalë për përçarjen tonë, tashmë proverbiale, të qytetarëve të Malit të Zi, përkundrejt përparimit aktual të shqiptarëve.
Në përmbledhjen e sipërpërmendur të eseve ngjarjet e nxjerra nga errësira e së shkuarës janë rrenditur duke sjellë një rrëfim madhështor mbi një komb të shëndoshë. Epoka e vdekur e mbretërimit të terrorit monstruoz i përshkruhet lexuesit me një stil të përsosur.
Arian Leka ndriçon epokën e vdekjes të një sistemi shoqëror pa shpirt e zemër. Është pena qetësisht monastike, intelektualisht e palëkundshme e një shkrimtari-dëshmitar të shkëlqyer: përgjatë detit Adriatik e Jon dhe në zonën e maleve verilindore mbi to, toka e lashtë u çlirua dhe një gëzim i ri jete u përhap midis të afërmve tanë - fqinjëve. Jo pa dhimbje, por sigurisht në mënyrë të dobishme, botëkuptimi i tyre ndryshoi nga dëshpërimi në shpresë. Hidhërimi u la pas, besimi në një jetë të re gdhendur në zemrën e çdo shqiptari.
Lexuesit të interesuar nuk i duhet të konsultojë enciklopedi dhe e të përcjellë analiza socio-historike mbi rënien e totalitarizmit shqiptar. Të gjitha mund t'i gjeni në "11 ese akustike" të Arian Lekës (Arian Leka: "Jedanaest akustičnih eseja", Plima 2016; "Ceremonial Flowers, Political Animals And Weather-Pholyphobias In Albanian Socialist Realism", Taylor & Francis Group 2017; "Secret side of Albanian Socialist Garden", 2018; "Jedanaest akusticnih eseja", Artistikum, 2023). Nevoja njerëzore për të qenë njeri i lirë, përballë sfidave që, pas shembjes së një ideologjie, iu shfaqën Shqipërisë dhe popullitë të saj, për autorin janë të qarta.
Veçanërisht lexuesi malazez ka nevojë për këtë libër hollak. Çdo qytetar i Malit të Zi do të gjejë në këtë libër pasqyrën e fytyrës së tij aktuale përballë pasqyrës së klerofashistëve, pushtuesve që kontrolluan fatet tona. Thënë ngrohtësisht dhe shkurt, me intelektin e një shkrimtari të pjekur, tekstet e zotit Arin Leka, nisur nga ky libër, do të na shërbejnë për të kujtuar dhe për të dashur përsëri atë që kemi harruar.
Në kohën për të cilën shkruan eruditi shqiptar, Shqipëria nuk ishte aspak një vend i ngjashëm me Jugosllavinë dhe demokracinë e saj socialiste. Ishte një kohë e errët për mbarë popullin shqiptar. Shqiptarët ishin skllevër në vendin e tyre, ne gëzonim një shkallë të lartë lirie të përgjithshme në bashkësinë e popujve të Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë. Ata vuajtën, ne u gëzuam, ndiheshim rehat dhe ishim jo të vetëdijshëm për mirëqenien në të cilin jetonim. Ata ëndërronin lirinë, ne deheshim nga bollëku: arrogantë, dembelë, të llastuar, ja ç'ishim ne. Për shqiptarët, rënia e Murit të Berlinit hapi perspektivën e çlirimit, ndërsa për ne lindi shfaqi natyrën shkatërruese të njerëzve: u bëmë lehtësisht hajdutë, gënjeshtarë dhe vetëvrasës. Shqiptarët filluan të ndërtojnë vendin e tyre, ne vazhdimisht e çmontuam tonin - në modelin e ujqërve të tërbuar që, në shkumëzimin e infeksionit, fillojnë çmendurisht të hanë pasardhësit e tyre. Ne kemi bërë dhe po bëjmë gjithçka ndryshe nga shqiptarët. Të padenjë për atë që kemi fituar, gjithnjë e më shumë të urryer nga bota, ne krenohemi me epitete të fryra se jemi liderë në Ballkan. Sot bota pushoi së habituri nga mendjemadhësia jonë, duke na pyetur: a nuk jeni serbë ju, malazezët?! Kemi ardhur deri në atë pikë sa nuk na vjen më turp të rrokullisemi në gropë, në strofkën e vetëbesimit dhe të paranojës. Syleshë ndaj së shkuarës, të pafuqishëm ndaj së ardhmes. Realiteti malazez është një slitë e çmendur. Ja pse lexuesi malazez ka nevojë ta lexojë këtë libër jo voluminoz, që çdo qytetar i Malit të Zi të shohë aty fytyrës së tij...

(fragment)

Botuar në Bosnjë dhe Hercegovinë - "http://xn--tano-hua.net/", Kultura, 29.06.2024.
https://tacno.net/albanci-i-mi-nekad-oni-mi-sada/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2gG6Rk4yW3jf69yV3TeVvsSLIWSNLL5kL9tl_Vl7ZCd3av71yg3hfleRU_aem_kHEhvtfsjSPsCyHEc2SH4g

Botuar në Mal të Zi - "Antena M" , 29.06.2024.
https://www.antenam.net/stav/329495-albanci-i-mi-nekad-oni-mi-sada-skica

_______________

ĐORĐE KRAJIŠNIK: Letërsia e Arian Lekës na tregon se në Shqipëri ekziston një shkrimtar që është zëri të gjithëve ne, zëri i gjithë atyre që në tmerret e botës së sotme mëtojnë të gjejnë përgjigje për çështjet thelbësore të ekzistencës sonë. I gjithë mikrobotëve që, në epokën e kompjuterizimit asfiksues dhe cunamit globalizues, mbijetojnë në kërkim të vendit të vet nën diell, në kërkim të të drejtës së vet për të mbijetuar dhe fisnikëruar planetin. Mund të themi më tepër akoma që ai është një autor përçues, që me letërsinë e vet sjell atë pikë kyçe të persistencës universale kozmike, që gjithsesi është strehë për njeriun, pavarësisht pikës gjeografike të globit ku gjendet ai. Thelbësore është kjo: Leka, në letërsinë e tij, gjurmon ekzistencën autentike njerëzore, që nuk është shndërrruar në robot të epokës së materializmi neoliberal, por mbetet një lëvizje çliruese e pandalshme energjie, që ekziston si një proces i papërfunduar në kohë (...)

https://www.bokus.com/bok/9789198686074/jedanaest-akusticnih-eseja/?fbclid=IwAR2m4Q-iNOxboawlvFMhcEN3bjy-FgR9bcUnqqIhBNPCtQ4SLBmtGXMN36s

IVANA GOLJANIN: Në njëmbëdhjetë esetë e tij, njëmbëdhjetë rreshta nga jeta e shoqërisë shqiptare dhe europiane, Arian Leka përmbledh dhe konfirmon përfundimin e arritur edhe nga Žarko Paić, në tekstin e tij "Stinë në ferr: Refugjatët, Terrori, Europa", lidhur me krizën e përhershme të veprimit etik dhe politik të humanitarizmit, pasi tashmë jemi përballur me trashëgiminë e asaj që vetë e krijuam: "globalizimi i indiferencës" (term i marrë nga Zygmunt Bauman).
Esetë e botuara në librin "Njëmbëdhjetë ese akustike" janë fokusuar në tematizimin e historisë (socialiste) të Shqipërisë, prangat e së tashmes europiane, të shprehura përmes potencialit simbolik dhe real të detit. Në esetë e Arian Lekës, deti shihet shpesh si një vend qytetërimi e strehimi, por edhe totalitarizmi. Ai përcaktohet nga paqëndrueshmëria, nga njëra anë, por Leka shkruan gjithashtu për "mbytjet shqiptare", për largimin e njerëzve nga vendi, për ikjet e tyre drejt një vend tjetër, ku "ujërat janë të qeta, më të pastra e më transparente", por nga ana tjetër për detin shkruhet edhe si një shembull i rëndësishëm i identitetit dhe kulturës së një vendi si Shqipëria. Prandaj, libri i shkruar nga Arian Leka mund të shihet edhe sot si jashtëzakonisht aktual - si udhëzime për gjykimin përfundimtar që një ditë do të na duhet të shqiptojmë mbi realitetin e vrenjtur të Europës.

https://www.oslobodjenje.ba/magazin/kultura/knjizevnost/knjiga-jedanaest-akusticnih-eseja-ariana-leke-refleksije-o-sumraku-evropejstva-771747?fbclid=IwAR2C_o31g7JIZQZPBwKyZeOSTC8YbZOhyR3GLW8ejDZduOKHzMqjFShafKM

"New Humanist" - Arian Leka: Outline map of Otranto

Revista prestigjoze "New Humansit", që botohet në Mbretërinë e Bashkuar prej vitit 1885, në Vol 139, Nr.1, 2024, f.59, publikoi poezinë e Arian Lekës "Outline map of Otranto" (Hartë memece për Otranto), si pjesë e rubrikës Culture | Poem.

— Professor Emerita Fiona Sampson MBE FRSL: "Arian Leka is the leading poet in Albania today. An essayist and scholar as well as a prize-winning poet, he is also the Editor-in-Chief of Poeteka. This poem is taken from Outline Map for the Drowned, which memorialises the many drownings off the Adriatic coast of Albania, tragic accidents often involving illegal migration and other informal crossings."

Arian Leka: Outline map of Otranto

In the graveyard by the sea, when you drowned,

We opened graves.

— We planted.

Blue lilies…

We closed the saltworks.

Death should not enter into the meal.

— Speechless.

The howling women…

Backstroke swimming towards the shore the death

Hides the knives under the armpits

— In the marine cemetery

— We waited in vain…

Hartë memece për Otranto

Në varrezën detare, kur u mbytët ju. Ne hapëm varre.

— Mbollëm.

Zambakë blu...

Mbyllëm kriporet.

Vdekja mos hyjë në gjellë.

— Pa fjalë. Vajtoret...

Drejt brigjeve vdekja në shpinë bën not. Fsheh thikat nën sqetulla

— Në varrezën detare

— Pritëm kot...

Dialog: Arian Leka dhe Augustin Cupşa - "România literară" -

Revista e mirënjohur "România literară" publikoi në nr. 27/2024 dialogun mes shkrimtarëve Arian Leka dhe Augustin Cupşa si dhe 4 poezi nga "Hartë memece për të mbyturit", sjellë në rumanisht nga Ardian-Christian Kyçyku!

INTRO: "Arian Leka është një nga shkrimtarët bashkëkohorë shqiptarë më të njohur dhe më të dashur në Europë, por edhe në Rumani. Në vitin 2022 mori çmimin europian "Tudor Arghezi", duke e shpërblyer kështu për një karrierë të gjatë poetike, të përkthyer në disa gjuhë. Falë Kopi dhe Ardian Kyçykut, gëzojmë në gjuhën rumune përkthimin e dy antologjive poetike të Arian Lekës: "Nava Somnului" (Shtëpia Botuese Librarium Haemus, përkthyer nga Kopi Kyçyku, 2007) dhe së fundi, "Biblioteca Plutitoare" (Shtëpia Botuese Charmides, 2017, përkthyer nga Ardian Kyçyku (pen name Ardian-Christian Kyçyku), por edhe majft poezi të tjera të botuara në revista letrare në Rumani. Poezia, megjithatë, është vetëm një pjesë e veprimtarisë së këtij autori me një vokacion të gjerë intelektual: Arian Leka është një prozator i fuqishëm dhe një eseist i rafinuar, që trajton në detaje realitetin shoqëror e letrar të Shqipërisë së sotme, por edhe periudhën e diktaturës, që ka ndodhur jo shumë kohë më parë. Si përkthyes, Arian Leka pasqyron një afinitet të veçantë për letërsinë italiane duke sjellë në shqip autorë si TF Marinetti, Cesare Pavese, Dino Campana, Eugenio Montale apo Italo Calvino. Themeloi festivalin e parë ndërkombëtar të poezisë – POETEKA dhe që nga viti 2004 është kryeredaktor i revistës letrare "Poeteka".
Një nga librat e tij, që do të dëshiroja të përkthehej sa më shpejt në rumanisht, "Realizëm socialist në Shqipëri", botuar në fund të vitit 2020 nga Akademia e Shkencave të Shqipërisë, është një analizë e qartë e gjerë e realiteteve të Shqipërisë gjatë dhe pas shekullit të 20-të e Luftës së Dytë Botërore, një periudhë që shënoi fëmijërinë dhe një pjesë të rinisë dhe viteve të formimit të autorit. Në pritje të këtij libri në rumanisht, libër i cili mund të jetë partneri ynë për dialog dhe reflektim, rekomandoj një ese të përkthyer në anglisht, e cila është bërë e njohur në Europë: "Lulet ceremoniale, kafshët politike dhe foliofobia meteorologjike në realizmin socialist shqiptar" (Ceremonial Flowers, Political Animals And Weather-Pholyphobias In Albanian Socialist Realism. Taylor&Francis / Routledge, 2017)." - Augustin Cupşa.

https://romanialiterara.com/2024/07/arian-leka-sunt-interesat-de-cei-care-fara-adapost-poetic-nu-de-poeti-care-traiesc-in-cartile-lor/ 

Jovan Nikolaidis: Shqiptarët e dikurshëm jemi ne tani - Albanci i mi, nekad oni mi sada

Albanci i mi, nekad oni mi sada

Albanci danas, ma gdje se nalazili, složna su nacija, mnogima za primjer homogeni etnos.

Relativno uspješno, ili polovično uspješno gradilo se njihovo savremeno društveno ustrojstvo, ali su kretali naprijed, svaki od njih postojano jačajući osjećanje što ih je vjekovima držalo na svetom okupu: oni vole svoju zemlju, oni brane svoje ljude.

U zbirci odabranih kratkih eseja (Arian Leka: JEDANAEST AKUSTIČNIH ESEJA, izdavač Plima, 2016.) vrhunski albanski erudita, akademik, pjesnik, esejista i romanopisac opisuje društvenu klimu Albanije nakon sloma totalitarizma u "zemlji orlova".

Čitajući izvanredno napisane i do bola tužne tekstove Ariana Leke, jednog od ponajboljih pisaca savremene albanske književnosti, ne možemo a da se ne osvrnemo na očigledne činjenice koje danas opstojavaju u Crnoj Gori, mom Montenegru. One su simbolične i metaforične, a bogme i sarkastične, jednako koliko su i tragične. Riječ je o našem već poslovičnom nejedinstvu građana Crne Gore, nasprama doskorašnjem svenarodnom otporu i sadašnjem napretku Albanaca.

Zemlja Albanija, u vremenu o kome piše albanski erudita, nipočemu nije nalikovala Jugoslaviji i njenoj socijalističkoj demokratiji. Bilo je to mračno doba za sav albanski narod. Albanci su robovali u svojoj državi, mi uživali visok stepen opšte slobode u zajednici naroda Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije. Oni su trpjeli, mi se baškarili, komotni i dobrano nesvjesni blagostanja u kome smo živjeli. Oni su sanjali slobodu, mi se opijali obiljem: nadmeni, lijeni, razmaženi. Njima je pad berlinskog zida otvarao perspektivu oslobođenja, u nama je rađao pogubnu narav u ljudima: olako smo postajali lopovi, lažovi i sebeubojice. Albanci su počeli da grade svoju zemlju, mi smo svoju konstantno raskućivali – na način pobješnjelih vukova koji, u pjeni zaraze, ludački počinjemo jesti svoj okot.

Albanci danas, ma gdje se nalazili, složna su nacija, mnogima za primjer homogeni etnos. Relativno uspješno, ili polovično uspješno gradilo se njihovo savremeno društveno ustrojstvo, ali su kretali naprijed, svaki od njih postojano jačajući osjećanje što ih je vjekovima držalo na svetom okupu: oni vole svoju zemlju, oni brane svoje ljude.

Mi smo činili i činimo sve nasuprot. Nedostojni stečenog, sve omraženiji svijetu, dičimo se napuhanim epitetima da smo predvodnici na Balkanu. Danas, svijet je prestao da se čudi našoj uobraženosti, pitajući se: pa zar vi niste Srbi?! Došli smo dotle da se ne umijemo više ni stidjeti zbog pada u kaljužu, u brlog samouvjerenosti i paranoje. Lakovjerni prošlosti, mahom onemoćali za budućnost. Crnogorska stvarnost je suludo vrzino kolo. Za one koji ne znaju značenje frazeme vrzino kolo, red je da objasnim: to je stanje kad se u jednu društvenu zajednicu umetnu vile, vampiri, đavoli i đaci vilenjaci, grabancijaši, protuve i hulje, učeni i nepismeni, kolo u kome svi zajedno tvore začarani krug, mahniti koloplet, zavrzlamu, vrtlog, zbrku, haos…

Kad ćemo, i hoćemo li, ura je potonja, vuci gorski, zapjevati crnogorski?

U pomenutoj zbirci krakih eseja Ariana Leke nižu se događaji izvučeni iz tame prošlosti, sazrijevajući u veliku pripovijest jedne zdrave nacije. Čitaocu se perfektnim stilom opisuje mrtvo doba jedne monstruozne strahovlade, osvjetljava umiruće doba društvenog sistema bez srca i duše. Monaški smireno, intelektualno monolitno pero jednog vrhunskog pisca-svjedoka: uz Jadransko i Jonsko more i na prostoru sjevernoistočnih planina nad njima antički stara zemlja se oslobađala, nova se radost života otvorila kod naših bliskih susjeda. Ne bezbolno, ali svakako spasonosno promijenio se njihov svjetonazor iz očaja u nadu. Tuga se ostavlja, vjera u novi život urezuje u srce svakog albanskog čovjeka. I ne treba zainteresovani čitalac da se dohvaća enciklopedija i socioistorijskih  analiza o padu albanskog totalitarizma. Sve se može naći u Jedanaest akustičnih eseja Ariana Leke. Biće mu jasnija ljudska potreba da se bude Slobodan čovjek, svoj pred izazovima koji su, nakon sloma jedne ideologije, zatekli nekoć Albaniju i njene ljude.

Posebno je ovaj maleni libar potreban crnogorskom čitaocu. Svaki građanin Crne Gore naći će u knjizi obrazinu svog sadašnjeg lica pred ogledalom klerofašista, okupatora koji je pridavio naše sudbine. Ispričana toplo a koncizno, intelektom zrelog pisca, tekstovi gospodina Arina Leke iz ove knjižice biće nam valjani da se dozovemo pameti, da opet zavolimo što smo smetnuli s uma i zaboravimo čemu nas pogrešno uči monstruozna politička klika crnogorske sadašnje vlasti. Čim prije, čim temeljitije obrnite kormilo, narode Crne Gore!

 

https://tacno.net/albanci-i-mi-nekad-oni-mi-sada/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2gG6Rk4yW3jf69yV3TeVvsSLIWSNLL5kL9tl_Vl7ZCd3av71yg3hfleRU_aem_kHEhvtfsjSPsCyHEc2SH4g

 

 

Augustin Cupșa në Rezidencën letrare - POETEKA Tirana in Between

Augustin Cupșa është një tjetër shkrimtar fitues i bursës letrare "POETEKA - Tirana in Between", i cili ndodhet në rezidencën letrare të mbështetur nga rrjeti TRADUKI. Ai studioi psikiatri në Bukuresht dhe shërbeu si psikiatër në Bukuresht dhe Paris. Romani i tij i parë "Perforatorii" (2006) i dha vlerësimin "Opera Prima", çmim i ofruar nga Unioni i Shkrimtarëve të Rumanisë, duke i siguruar njëkohësisht autorit mundësinë e përfaqësimit të letërsinë rumune në "Jeux de la Frankofonie" (2009).

Augustin Cupșa ka botuar gjithashtu edhe dy vëllime me prozë të shkurtër, "Profesorul Bumb și Macii Suedezi" (i nominuar për prozën më të mirë të Shkrimtarëve të Rinj, 2011) dhe "Mari bucurii și mari tristețe" (2021)".

Romani i tij "Așa să crească iarba pe noi" (2017) e bëri atë kandidat për Çmimin e Bashkimit Europian për Letërsinë, Çmimin PEN- Romania dhe Çmimin "Constantion Țoiu" të Unionit të Shkrimtarëve të Rumanisë. Në vitin 2022 Cupșa botoi edhe librin "Străini", ndërsa në 2023 shkroi librin për fëmijë "Două furnici și un elefant: De la un capăt al lumii", për të cilin, në 2024 u vlerësua me Çmimin e Unionit të Shkrimtarëve Rumunë për kategorinë e Librit për Fëmijë dhe Adoleshentë.

Si skenarist Augusti Cupsa fitoi çmimin HBO-Romania për skenarin e shkurtër të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit (Transilvania, 2006). Më vonë ai fitoi bursën e Aleancës Europiane për Televizionin dhe Kulturën për skenar (Gjenevë 2006/7). Bashkëpunoi me HBO për të përshtatur serialin origjinal (În derivă, 2010-2012), bashkëshkruajti skenarin "Ceață" (2017), vepër që fitoi Çmimin e Madh në Festivalin Premiers Plans d`Angers dhe mori vlerësime e nderime nga Juria speciale e Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Bruksel dhe Shën Petërburg. Ka shkruar gjithashtu edhe "Fructe necoapte" (2020).

Në vitin 2021 botimi i rishikuar dhe i plotësuar i tregimeve të shkurtra "Marile bucurii și marile tristeți" u botua në "Humanitas", Shtëpinë Botuese e rëndësishme rumune, ku Augustin Cupsa publikon veprën e tij. Prozat këtij autori janë të përkthyer e botuar në shqip, hungarisht, suedisht, hebraisht, turqisht, anglisht, sllovenisht e serbisht dhe janë përfshirë në Antologjinë rumune të prozës. Ky autor ka qenë pjesë e programeve rezidenciale për shkrimtarë, mes të tjerash në Graz, rezidencë shkrimi në MQ Vjenë, ka marrë bursën e Fondit Letrar "Petofi" në Pecs (Hungari) për projektin e librit me prozë "Străin", për të cilin u vlerësua me çmimin ARIEL prej Unionit të Shkrimtarëve Rumunë.