Ndërroi jetë në moshën 55 vjeçare shkrimtari i njohur slloven Aleš Debeljak.
Aleš Debeljak ishte poet, eseist dhe kritik letrar, një nga veprimtarët e njohur mendimit të ri europian.
Përveçse nje autor i rëndësishëm i artit dhe kulturës sllovene dhe europiane, Aleš Debeljak ishte mik i POETEKA, rekomandues i veprimtarive të saj në skenën kulturore të kontinentit, pjesëmarrës në Edicionin 5 të Festivalit "Poeteka" (2009, Durrës, Berat, Tiranë) kurator i temës "Qytetar i Republikës së Letrave, pavarësisht nga vendi dhe koha ku jeton", në Edicionin 8 të "Poeteka, 2012.
Aleš Debeljak është botuar disa herë në faqet e revistës (POETEKA No.15 - poezi të zgjedhura, No. 23: "Lavd republikës së letrave" - ese si dhe , No. 25, dy cikle të rëndësishëm: "Biografia e gjumit" dhe "Pa anestezi" - poezi).
Aleš Debeljak
Biografia e gjumit I
Trashen hijet, shpinoret e stërgjata të kodrinave
derdhen në dallgë oqeani, një zukamë trumpete solo
dëgjohet. Ndoshta vjen nga radioja –
Diku në një skaj të botës së dukshme
forca e padukshme e melankolise përpihet nga rëra thithëse e Maghrebit.
Mesdita pulson metalike. Veteranët flenë në kashtore përkundëse.
Këpucët lëkurëbuta u mbajnë erë rrëshirë përzier me rrugëtime dërrmuese.
Mbi barin e tharë të kopshtit ka rënë një frut i pjekur.
Muret e bardha të shtëpizave të vogla dridhen nga
zhegu, letargjia gërryen mëlçinë oficerit.
Për tu shndërruar në herbarium.- Njëra syresh
reciton Danten. Vdekje të shumta ngadalë pushtojnë atë njeri.
Biografia e gjumit II
Akrepat e ores kanë vite të ngecur. Kapronj
të ngrirë në faqe litografike. - Raportet vijojnë – Dhe
fruti i fermentuar zë vend në kokë: në marramendjen papeshë
gjendet një mirazh. Takimet e fundit dhe toeria e helmimit
shumëzohen me të. Shumëfishohen. Memorja shkrihet
si qiri: Nuk është suprizë. Rrethi magnetik i krimit tashmë
mposht dhe gravitetin. Asgjë e pazakontë. Pëllumbat që në ëndërr
flatërojnë, zbrapsen menjëherë në harresë. – Këtë çast, kur ajri
dridhet me zjarrmim: vendet mashtrojnë memorjen në
kohëra të hershme, variacione vrasjesh, simetri e vdekjes se ngadaltë.
Të gjitha njëherësh. Dhe gjurma njerëzore tatuohet me një
koke gjarpëri jeshil, përvluar nga dëshira të thyejë barrierën sonore.
Biografia e gjumit IV
Banka, flamuj, anije, festa, luftim gjelash, spaleta,
kuaj anglez gdhendur mbi pllaka bakri, roje të vrarë,
dhe divizione elitare. Si kuadre filmike kalojnë. Zhduken
si bisedë gjatë dremitjesh pasdite. –
Pranoje. Mbërritja dhe skena e braktisur janë e njejta gjë.
Prej pemës së mbjellur dhe faqesh testamenti vetëm
një emër mbetet, që dikush e futi në fjalor. Asgjë
më tepër. Oh, ndoshta për një çast dikush kujtohet
për metamorfozën e zbehtësisë në të purpurt: si në kohrat
e kahershme me lordë. Përndryshe nuk do të thotë asgjë.-
Çirr zhubrat rozë prej kraharorit, përkulu mbi kuba gjeometrikë
graniti, merr frymë. Tani. Si të burgosurit e Stamhaimit.
Pa Anestezi III
Ky është momenti. Të thuash atë që e parathënë ka qenë.
Që të shmangim ndonjë keqkuptim. Nise nga
të duash. Ti s'do toleroje më shumë se kaq.
Për çdo shkëputje zogu nga sipërfaqja e ujit,
një rrëzim ka pas. As ti nuk humbet gjë. Mban
po aq sa ke për të dhënë. Strehimi në një gjuhë të
huaj është veçse dëshira për tu harruar. Trupat
nuk u përleshen dot ngase ti i njeh në brendësi.
Ngase vetëm njerëzit vdesin, heshtja aspak.
Por tufëzat e gargujve që kthehen nga shtegtimi të zhurmshme janë.
Do të të duhet të bërtasësh. Fol tashmë. Thuaj se si
heshtur rri dhe në frymëmarrjen e njerëzimit shndërrohesh.
Pa Anestezi IV
Sa shumë fjalë. Më mirë një sy gjumë. Mbi mua pata të egra,
kollë e thatë dhe thëngjinj brenda meje. – Një shkulm ere
vërtit (flugerin) erëtreguesin mbi çati. Tekefundit qëndrova dhe unë. Është
tamam koha që të bëhem akustika e heshtjes, dialogu
sekret në vazhdim. Qarja e dikujt unë s'do jem më,
kristalizuar në thëngjill. Yjet janë të ftohtë, nëpër apartamente
njerëzit ndezin dritat. Ultratinguj e natës përcillen botës matanë.
Ç' mund të shpresoj më, ç'të më ketë mbetur për të dhënë?
Mu kujtua ritmi i dhimbjes fizike me të cilën
bota nis çdo ditë. I njoh iluzionet e imazheve,
dhe tekstet e vjetra i di. Në vetmi sërish të kisha qenë.
Si ajo foshnja që qan kur ndahet prej së ëmës.
Përktheu nga anglishtja në bashkëpunim me autorin Maks Leka
